fot. z archiwum Wydawnictwa MOST
Książka Ferenca Molnára, w Polsce znanego jako autor bestsellerowej książki Chłopcy z placu broni, jest relacją naocznego świadka wydarzeń, zapisem rozmów, zdarzeń i obserwacji. Pierwotnie teksty te były relacjami pisanymi z frontu I wojny światowej dla budapeszteńskiej gazety ,,Az Est”. Tak spodobały się one czytelnikom, że w 1916 roku wydano je w formie książki: Egy haditudósíto emlekei – Zapiski korespondenta wojennego.
Pisarz podczas wojny znalazł się w Krakowie, gdzie krzyżowały się linie frontów I wojny. Nie bez powodu świat interesował się w tym czasie wszystkim, co działo się nad górną Wisłą – twierdza Krakau, wzniesiona u zbiegu austriackiej, rosyjskiej i pruskiej granicy, stała się zaporą dla rosyjskich wojsk, prących na zachód Europy.
Relacje Molnára pochodzą z terenów bądź dzisiejszej Polski (Stary i Nowy Sącz, Limanowa, Kraków, Gorlice, Krosno, Biecz, Przemyśl, Grybów, Tarnów), bądź II Rzeczypospolitej (Lwów, Brześć, Stryj, Halicz, Złota Lipka).
Książka Molnára stanowi nie tylko przyczynek do historii I wojny światowej, jest też znakomitą ilustracją warunków i realiów życia ówczesnej Galicji oraz opisem stanu uczuć i umysłów Polaków oczekujących, że wojenne zmagania wielkich mocarstw przyniosą powstanie Polski niepodległej. Uświadamia również dzisiejszemu czytelnikowi ogrom zniszczeń wojennych, z którymi II Rzeczypospolita musiała sobie poradzić.