Od kilku lat polscy sympatycy twórczości Ferenca Molnara, autora Chłopców z placu broni, mogą poznawać historię walk w Galicji i Karpatach w latach 1914–1915 właśnie dzięki rodzimemu wydaniu jego reporterskich zapisków. Galicja 1914–1915 to niepowtarzalny zapis z frontu, który nie tyle skupia się na samych działaniach zbrojnych milionowych armii, co zwraca uwagę na poświęcenie pojedynczych bohaterów i cierpienie ofiar wojny. Nie zawsze o tym pamiętamy, ale walki w Galicji i na karpackich przełęczach były dla Węgrów bojem, który miał uchronić ich własne domy przed rosyjską inwazją. Właśnie dlatego Węgrzy przywiązują tak duża uwagę do tej historii. Kolejnym wkładem w upowszechnienie wiedzy o tych walkach było wydanie w 2014 roku przez Węgierski Instytut Kultury w Warszawie komiksu Honwedzi i Huzarzy na polskiej ziemi. Polowe i inne historie 1914–1915.
Komiks składa się z 13 historii stworzonych przez różnych scenarzystów i rysowników. Każda opiera się na innym fragmencie książki Molnara. Wszystkie są związane z kolejnymi miejscowościami, które odwiedził. Ponadto mamy okazję zapoznać się z komiksową wersją relacji innego węgierskiego korespondenta Lajosa Szadeczkyego Kardossa, który był m.in. w Kielcach oraz Zamościu. Kolejne historie różnią się od siebie nie tylko stylem ilustracji, ale przede wszystkim klimatem scenariusza. Pierwsza z historii – Porucznik Pinter – to opowieść o heroizmie węgierskich huzarów, zaś grybowskiej Opowieści o pewnym Żydzie nie sposób odmówić nastroju znanego z książek Schulza.
Każda historia została wzbogacona komentarzem, który zawiera m.in. fragment książki Molnara lub Kardossa. Na uwagę zasługuje również jakość wydania publikacji. Niezwykle elegancka okładka zwraca uwagę na szacunek, jakim współcześni Węgrzy darzą swoich bohaterów wojennych sprzed 100 lat. Komiks w jeszcze większym stopniu niż dzieci czy młodzież może pobudzić do refleksji nad wojną starszego Czytelnika.
Honwedzi i Huzarzy na polskiej ziemi. Polowe i inne historie 1914-1918
Honwedzi i Huzarzy na polskiej ziemi. Polowe i inne historie 1914–1915
Węgierski Instytut Kultury
Warszawa, 2014
Dziękujemy wydawnictwu Węgierskiemu Instytutowi Kultury w Warszawie za przekazanie egzemplarzy komiksu Honwedzi i Huzarzy na polskiej ziemi. Polowe i inne historie 1914-1918. Wkrótce na profilu Małopolskiego Instytutu Kultury na portalu Facebook zostanie zorganizowany konkurs, w którym będzie można wygrać opisaną publikację.